کرونا چگونه درک ما را از زمان تغییر داد؟
به گزارش پزشکی مدرن، در دوره همه گیری بیماری کرونا، درک ما از گذشت زمان، بیش از هر زمان دیگری متفاوت شده است. چیزی که انگار در دوران کرونا بیشتر آن را درک می کنیم؛ انگار از بهار 10 سال گذشته است، در نقطۀ مقابل وقتی یک لحظه فکر می کنیم که امروز چهارشنبه است باورمان نمی گردد که به همین زودی یک هفته گذشت، انگار همین دیروز بود! در ادبیات و رمان ها در خصوص تجربۀ گذر زمان در زمانۀ بیماری های همه گیر چیزهایی می گردد پیدا کرد اما دانشمندانی که درباره مغز پژوهش می نمایند پاسخ هایی برای این شکل متفاوت از تجربۀ گذر زمان دارند.
در یک مطالعه علمی یک تیم تحقیقاتی مستقر در دالاس شواهدی در خصوص سلول های مربوط به تجربه و درک زمان را گزارش می نمایند. این محققان طی چند سال پژوهش مستمر توانسته اند که سلول هایی عصبی را در مغز جوندگان شناسایی نمایند که مسئول درک فواصل زمانی هستند و این فواصل را ردیابی می نمایند. این یافته می تواند گام بزرگی به سمت فهم عملکرد فکر در درک زمان باشد. اگر اینطور باشد آن وقت باید در یافته های قبلی در خصوص مسئلۀ زمان در مغز بازنگری کرد. بر خلاف آنچه قبلاً در این زمینه گفته می شد به نظر می رسد که چیزی به نام سلول های زمانی در مغز نداریم، بعلاوه هیچ ساعت عصبی ای هم در مغز وجود ندارد بلکه آنچه هست پاسخ سلول های عصبی به تغییر عملکرد سایر سلول های عصبی است. یعنی سلول های عصبی مغز تغییرات سلول های عصبی دیگر را ردیابی می نمایند و در پاسخ به این تغییرات خودشان هم تغییر می نمایند. به همین دلیل پرسش اصلی در این مطالعات نو این است که سلول های عصبی و نحوه عملکردشان چگونه بر درک ما از زمان تأثیرگذار هستند.
درک زمان و ارتباط آن با عادات و خاطره ها
در یک مطالعه که در دانشگاه ساوت وسترن آمریکا صورت گرفت، یک جراح مغز شلیک ها و امواج سلول های عصبی را در ناحیۀ گیجگاهی در اعماق مغز تجزیه و تحلیل کرد. این ناحیه مسئول شکل گیری و بازیابی حافظه هم هست. خاطرات باید به شکل خاصی ثبت شوند تا بتوانند ترتیب زمانی به خود بگیرند و تقدم و تأخرشان معین گردد. امواج عصبی 27 فرد مبتلا به صرع که تحت عمل جراحی نهاده شده بودند و تحت مراقبت بودند مورد آنالیز نهاده شد. در این بیماران الکترودها باید در عمق مغز کاشته شوند تا محل بروز صرع در مغز معین گردد. در حالی که این بیماران بازی رایانه ای مرتبط با سنجش حافظه را انجام می دادند، محققان الگوی شلیک عصبی و امواج مغزی را آنالیز می کردند. فهرستی از واژه ها با فاصله سی ثانیه به این افراد ارائه می شد و آن ها فرصت داشتند طی سی ثانیه هرتعداد واژه که به خاطر می آورند را ذکر نمایند.
در این زمینه بخوانید:
10 نکته درباره مغز؛ بیشتر از انیشتین از مغزمان استفاده می کنیم؟
کم خوابی چه بر سر سلامتی شما می آورد؟
محققان دریافتند که در حین به یادآوری واژگان در ناحیه خاصی از مغز شلیکِ عصبی وجود دارد. این شلیک بین دو تا 5 ثانیه طول می کشید. این شلیک عصبی تنها به زمان مربوط بود و نه هیچ چیز دیگر به این معنا که از یک نقطۀ مغز به فواصل دو تا 5 ثانیه یک شلیک عصبی به نقطۀ دیگری (که مسئول یادآوری است) اتفاق می افتاد و زمانی که این شلیک اتفاق می افتاد یادآوری بهتری انجام می شد. احتمالاً این شلیک به ترتیبِ حفظ کردن کلمات مربوط بود (تقدم و تأخر آن ها) و وقتی اتفاق می افتاد آزمودنی با ترتیب بهتری کلمات حفظ شده را بیان می کرد.
این سلول ها کارشان این است که اطلاعات مربوط به زمان را ذخیره نمایند و لحظه به لحظه با خواسته های مغز هماهنگ می شوند. وقتی کاری را آغاز می کنیم این سلول ها فواصل بین انجام کار را مقدار می گیرند و در حین انجام کار با سرعت بیشتری شلیک می نمایند و هرچه کار به پایانش نزدیک می گردد سرعت و فاصله شلیکشان کمتر می گردد. به این ترتیب زمان انجام کار را مقدار می گیرند و ثبت می نمایند. از آنجا که این سلول ها به تغییراتی که در متن یک فعالیت رخ می دهند حساس هستند می توانند با ضرباهنگ تند یا کندی فرایند انجام یک کار را ثبت نمایند به همین دلیل درک ما از زمان انجام یک کار لزوماً با زمانِ ساعتی هماهنگ نیست. این سلول ها فاصله های زمانی را به صورت کوتاه ثبت می نمایند (در حد ثانیه و دقیقه و نه روزها و هفته ها).
با این اوصاف می توان دلیل درک متفاوت از گذشت زمان در دوره همه گیری کرونا را شرح داد. وقتی در اواخر زمستان خبر پاندمی کرونا همه جا پیچید مردم با حجم زیادی از اطلاعات روبه رو شدند که به سرعت آن را جذب کردند اما بعد از آن به خاطر قرنطینه همه چیز یکنواخت شد، آدم ها در خانه و یا دورکاری حبس شدند و ضرباهنگ کند شد. همین اتفاق به اسم یک اثر زمینه ای روی نحوه ثبت زمان در سلول های مغزی اثر گذاشته است و به همین دلیل است که درک زمانی ما از 8-9 ماه گذشته تا این حد دچار گره و پیچش است.
برداشتی از: The New York Times
منبع: ایرنا زندگی